ترس اقتصاد های بزرگ از آینده و بی تفاوتی ما
1398/09/05
سرمقاله ای از دکتر پیمان مولوی در روزنامه گسترش صمت
پیمان مولوی
دبیر و عضو هیات اجرایی انجمن اقتصاددانان ایران
چند روز پیش مدیرعامل بانک صادرات در اقدامی عجیب اعلام کرده بود که ترامپ خواب فروپاشی اقتصاد ایران را به گور خواهد برد. هر بدخواه ایران این ارزو را نخواهد دید و ایران همانند تاریخ هزاران ساله خود از این مفر نیز خواهد گذشت اما انچه عجیب بود اظهار نظر مدیرعامل یک بانک تجاری در این خصوص بود.
ایشان به جای اظهار نظر فنی در مورد بانک خود ، ریسکهای تحمیلی ، بازده سهامداران ، در حال صحبتهای کلی هستند.
چند روز قبل از ان مدیرعامل بانک سرمایه گذاری جی پی مرگان در حال صحبت در مورد خطرات تحولات سریع اقتصاد دیجیتال بود!
بانکی که بیش از هزاران میلیارد دلار دارایی تحت مدیریت دارد!
جهان مالی و سرمایه گذاری در جهان در حال دگردیسی عظیمی است ، بانکهای سرمایه گذاری و تجاری در حال ورود به حوزه رمز ارزها هستند و قرارداد های هوشمند مبتنی بر بلاکچین در حال ایجاد فضایی بسیار ایمن برای تامین مالی ، سرمایه گذاری و بیمه هستند ، جنگ تجاری ایالات متحده با رقبای خود به سطح مهمی رسیده است و چین و اقتصاد عظیمش در حال درامدن از لاک ان هم به ارامی و شکیبایست، اروپا در حال درگیری با برگزیت و البته شکاف اقتصادی قرار دارد و شکورهای در جای جای دنیا با چالش های نوین تکنولوژیک روبرو هستند.
به نظر می رسد اقتصاد ایران هنوز بزرگترین و توانمند ترین اقتصاد دورافتاده از اقتصاد جهانی ست و هنوز وارد تجارت جهانی نظام قبلی نشده این نظام در حال تغییرات وسیع است.
ایران بزرگترین کشور جهان است که در سیستم رتبه بندی اعتباری جهان International Credit rating حضور ندارد ، این سیستم که در ۱۰۰ سال گذشته شکل گرفته است بعد از جنگ جهانی دوم به مهمترین ابزار غرب برای تجهیز منابع بدل شد و امروز تقریبا تمام سیستم های مالی در دنیا بدان وابسته هستند و سرمایه گذاران بر اساس ان ریسک کشورها و شرکتها را شناسایی و اقدام به دادن وام و یا سرمایه گذاری می کنند.
ایران بزرگترین کشور جهان (به لحاظ اندازه اقتصادی است) که هیچ بانک بین المللی در آن حضور ندارد ، ایرانیان دسترسی به کارتهای اعتباری بین المللی ندارند و البته حتی دسترسی به کارتهای اعتباری و یا دبیت کارتهای منطقه ای هم برایشان میسر نیست، تاجران و صادرکنندگان و تولید کنندگان دسترسی به حسابهای بانکی استاندارد ندارند و هزینه مالی برای انها بالا رفته است.
چرا این موارد اهمیت دارند؟
برای اینکه بازار های سرمایه جهانی معادل ۷۲۰۰۰ میلیارد دلار سایز دارد ، بازاری که شرکتها در تمام جهان می توانند از ان برای تامین مالی مبتنی بر رتبه اعتباری خود تامین مالی نمایند، هلدینگهای ترکیه در ان حضور رسانده اند ، فقط بازار سرمایه امریکای شمالی ۳۶ درصد کل بازارهای سرمایه را در اختیار قرارد دارد. کل بازار سرمایه ایران ۱۰۰ میلیارد دلار است!
برای اینکه پولهای دیداری و غیر دیداری در جهان به رقم ۹۰۰۰۰ میلیارد دلار رسیده است ، در بیشتر کشورها با بهره منفی و نزدیک به صفر روبرو هستند، به سبب تحریم های اولیه ایران و ایرانیان از این بازار هم محرومند
برای اینکه بازار اوراق مشتقه در جهان به عنوان مدرن ترین ابزار مالی جهانی به رقم ۵۰۰.۰۰۰ میلیارد دلار رسیده است و ما در ایران بدان دسترسی نداریم.
حال تمام موارد فوق را در نظر بگیرید و جالب است بدانید که همین نظام در حال دگردیسی است! یعنی ما هنوز وارد نظام قبلی نشده نظام جدیدی در حال شکل گیریست.
نظامی که فیسبود در صورت انتشار لیبرا (رمز ارز خود)تبدیل به بزرگترین موسسه مالی خواهد شد! با بیش از ۲ میلیارد کاربر و مشتری!
آنقدر تحولات سریع است که بانک جی پی مرگان در حال توسعه سیستم رمز ارز خود است ، بانکهای مرکزی به دنبال انتشار رمز ارز خود هستند و ما در ایران هنوز در حال تصمیم گیری بر سر پالرمو و اف ای تی اف هستیم.