آیا دوران اقتصاد آزاد به پایان رسیده است ؟ یا این یک مغالطه جدید است ؟(سرمقاله پیمان مولوی در روزنامه ابتکار)
1400/12/22
آیا دوران اقتصاد آزاد تمام می‌شود؟
تهاجم روسیه به اوکراین تبعات جهانی بسیاری را در بر داشته است، قیمت ها در بازارهای جهانی در حال شکستن رکورد هستند و تورم آمریکا از مرز ۷.۹٪ گذشت، این امر با محدودیت ها در زنجیره تامین کالایی در حال رسیدن به ابعادی جدید است.
تحریم های بسیاری بر روی اقتصاد روسیه آوار شده است، مک دونالد ۸۵۰ شعبه اش را بست، استارباکس بیش از ۳۰۰ شعبه اش را تعطیل کرد.
شرکتهای حسابرسی بزرگ همانند ارنست اند یانگ، پی دبلیو سی، کی ام جی و دیلوت که بزرگترین شرکتهای جهان در حوزه مالی هستند این کشور را ترک کرده اند و بانک‌هایی همانند کلدمن هم فعالیت خود را محدود ساخته‌اند، خودروسازان بزرگ جهان نیز فعالیت خود را تعطیل کرده اند.
حال در تمام رسانه‌ها نه در ایران بلکه در ترکیه، عربستان، امارات و بسیاری از کشورهای دیگر میانه این سوال مطرح است که آیا امکان چنین تحریم هایی در سطح جهانی به صورت سریع و زمانی که تضاد منافعی در سطح سیاسی ایجاد می‌شود می‌تواند بر علیه آنها اعمال شود.
در این بین حالا در کشورهایی مثل ما که همواره بر طبل استقلال و خودکفایی کوبیده می شود بسیاری می گویند دیدید، اقتصاد آزاد جواب نمی‌دهد، دیدید اقتصادی هم که سرمایه گذاری در آن خارجی‌ها سرمایه کرده‌اند هم در یک شب تحریم شدند؟
این دوستان تفاوت اقتصاد آزاد رقابتی در درون کشور و تاثیر آن بر رفاه و رشد اقتصادی را با رویکرد سیاسی بین کشورها اختلاط می‌کنند و دنبال نتیجه ای دلخواه هستند.
اولا بعد از جنگ جهانی دوم جهان دوقطبی و خروجی اش در رفاه چیزی نیست که بتوان بر روی آن پوشش گذاشت.
کافیست به درآمد سرانه کشورهای غربی بنگرید و آن را با درآمد سرانه روسیه مقایسه کنید.
حتی درآمد سرانه کشورهای مشهور به بلوک شرق در شرق اروپا به جز بلاروس از اقتصادی همانند روسیه رشد بیشتری داشته اند.
اقتصاد آزاد و بازار آزاد پتانسیل های جهان را شکوفا کرده است و میلیاردها نفر را از فقر به بیرون کشیده است و البته همانند بسیاری از سیستم ها نقاط ضعفی دارد همانند شکنندگی آن در بحران ۲۰۰۸ و یا … اما اقتصاد هنر شفاف اندیشیدن است، کدام کشور کمونیست (چین رویکرد سیاسی حزب کمونیست را در رهبری دارد و از اقتصاد بازار بهره میبرد پس چین را مثال نزنید)، کوبا، کره شمالی و ونزوئلا شما شاهد رفاه در سطح کشورهای بازار محور هستید؟
در باب تحریم‌ها هم باید اشاره شود تحریم‌ها در این ایام ابزاری کارآمد در از بین بردن توان کشورهای غربی بوده‌اند و این بر کسی پوشیده نیست و در روسیه هم این را خواهیم دید اما این امر دلیلی بر ناکارآمدی بازار آزاد نیست.
سوال اصلی این است که روسیه چگونه توانسته است زیرساخت‌های خود را توسعه دهد و اقتصادی ۱۴۰۰ میلیارد دلاری را ایجاد کند؟
جواب در همین جریان سرمایه جهانی است که امروز از آن خبری نخواهد بود. به صورت خلاصه امکان استفاده از منابع جهانی زمانی فراهم می‌شود که یک نزدیکی و یا هماهنگی با کلیت اقتصاد جهان داشته باشیم.
بیش از ۶۰٪ ثروت جهان در دست اروپا، آمریکا و کاناداست، بیش از ۸۰٪ نقدینگی جهانی هم در اختیار آنچه غرب گفته می‌شود است.
بیش از ۷۰٪ بازارهای مالی در اختیار اروپا، انگلستان و آمریکا است.
خوب سیاست چکیده اقتصاد است و منافع اولویت‌ها را تعیین می‌کند.
اقتصاد اولویت است اما باید بازی را بلد بود ...